1. Wat is de visie op digitale inclusie binnen uw organisatie?
In een steeds meer gedigitaliseerde en gemediatiseerde samenleving is het van essentieel belang dat iedereen ‘digitaal mee’ is. Dat omvat voor ons niet alleen de toegang tot digitale media, maar minstens zo belangrijk: goede digitale vaardigheden en mediawijsheid (een bewuste en kritische omgang met digitale media). Een jongere die een huiswerkopdracht moet maken, dient immers niet alleen over een computer of laptop te beschikken, maar moet ook weten hoe hij/zij met een tekstverwerkingsprogramma kan werken en auteursrechten dient te respecteren.
Wij zien digitale vaardigheden en mediawijsheid daarom niet als een doel op zich, maar als hefbomen naar maatschappelijke vooruitgang én als een middel in de strijd tegen (kans)armoede. Uit onderzoek en onze dagelijkse praktijkervaring blijkt immers dat maatschappelijk kwetsbare jongeren meer digitale achterstand ervaren dan jongeren uit meer kansrijke gezinnen.
Link in de Kabel gelooft dat een geïntegreerde aanpak essentieel is in het werken aan e-inclusie. Onze doelstellingen zijn vooral gericht op digitale ongelijkheden van de tweede graad (vaardigheden en mediawijsheid), maar we zetten ook in op digitale ongelijkheden van de eerste graad (toegang) door zelf digitale media (tablets, drones, VR-brillen, …) te voorzien tijdens onze activiteiten, zodat alle jongeren die we bereiken ook effectief kunnen meedoen.
2. Wie is de doelgroep voor uw project? Waarom vond je het nodig om een digitaal inclusieproject voor te stellen voor deze doelgroep? Hoe bereik je je doelgroep als binnen het kader van dit project?
Link in de Kabel werd in 2001 als vereniging opgestart op initiatief van organisaties die met kwetsbare doelgroepen werken, zoals ’T Lampeke, Arktos en Ave Regina. Sindsdien focussen we ons in hoofdzaak op maatschappelijk kwetsbare jongeren tussen 3 en 30 jaar. Hiermee bedoelen we jongeren die lijden onder een vorm van sociale uitsluiting: kansarme jongeren, nieuwkomers, jongeren in een residentiële setting (bv. Integrale Jeugdhulp), ...
Vaak ervaren maatschappelijk kwetsbare jongeren meer problemen met digitale vaardigheden en mediawijsheid dan kansrijke jongeren. Bovendien is er voor hen zowel thuis als op school minder aandacht voor digitale vaardigheden en mediawijsheid (Apestaartjaren, 2022). Daarnaast vormen kwetsbare jongeren een doelgroep die vaak moeilijk bereikbaar is voor het reguliere jeugdwerk, omdat drempels te hoog zijn of het aanbod onbekend is bij de doelgroep.
Om de doelgroep maximaal te bereiken, werkt Link in de Kabel zo laagdrempelig mogelijk. Dat doen we door outreachend te werken op plaatsen waar de doelgroep reeds aanwezig en vertrouwd is (bij andere jeugdwelzijnsorganisaties, buurtwerkingen, armoedeverenigingen, organisaties Integrale Jeugdhulp, …), door activiteiten gratis aan te bieden, door creativiteit en plezier voorop te stellen en door met professionele jeugdwerkers te werken met expertise in het omgaan met kwetsbare doelgroepen.
3. Welke methodologie heb je gebruikt om dit project uit te voeren? Wat is het innovatieve karakter van deze methodiek? Hoe betrek je je doelgroep bij de voorgestelde activiteiten?
We zijn rotsvast overtuigd dat élke jongere over talenten beschikt die hij/zij door middel van digitale media kan ontdekken en ontwikkelen. Plezier en creativiteit vormen evenwel steeds het uitgangspunt. Link in de Kabel is geen school of opleidingsinstituut, maar een jeugdwerkorganisatie waar jongeren de kans krijgen om met de digitale technologieën die wij voorzien (tablets, drones, 3D-printers, …) te spelen en te exploreren.
Tijdens onze activiteiten is er steeds een professionele jeugdwerker van onze vereniging aanwezig. De jeugdwerker observeert waar de jongeren mee bezig zijn en gaat op basis daarvan af en toe in gesprek over digitale en mediawijze thema’s zoals nepnieuws, privacy, auteursrechten, cyberpesten, ... We dagen jongeren ook uit met spelopdrachten en organiseren activiteiten waarbij jongeren via digitale media zelf zaken kunnen creëren (video’s, podcasts, …) over thema’s die voor hen belangrijk zijn. We zorgen er voor dat hun perspectief via deze ‘producten’ ook tot bij het lokale beleid geraakt.
Het vernieuwende van onze methodologie ligt in de combinatie van inhoud (via spel en plezier informeel leren over, en participeren aan, de digitale samenleving), vorm (digitaal jeugdwerk met een outreachende aanpak onder begeleiding van professionele jeugdwerkers) en doelgroep (maatschappelijk kwetsbare jongeren).
4. Hoe kan jouw project een hefboomeffect creëren (een inspiratiebron zijn) voor de realisatie van andere digitale inclusieprojecten van deze doelgroep? Bent u in het kader van dit project samenwerkingsverbanden aangegaan met andere actoren?
We proberen andere organisaties op diverse manieren te inspireren:
- Door nauwe samenwerking met organisaties die met kwetsbare jongeren werken, zoals buurtwerkingen en armoedeorganisaties, en met gelijkgezinde organisaties, zoals Mediaraven, Digidak, IN-Z, ...
- Door actieve betrokkenheid in diverse overlegorganen. Zo zijn we actief betrokken bij het Jeugdwelzijnsoverleg van de stad Leuven, lid van de stuurgroep van het Vlaams Kenniscentrum Mediawijsheid, mede-initiatiefnemer van de Maakleerplek in Leuven en lid van de Taskforce E-inclusie van de VUB. Ook met het expertisecentrum Inclusive Society van de UCLL werken we nauw samen.
- Door actieve participatie (presentaties) aan congressen en studiedagen van o.a. Universiteit Antwerpen, Fortis Foundation, Kenniscentrum Mediawijsheid, Apestaartjaren, ...
- Door partnership in digitale inclusieprojecten, zoals de digibank-projecten in Zuid-Limburg, Zuidoost-Hageland en Leuven-Noord.
- Door vormingen van jeugdwerkers, vrijwilligers en andere eerstelijnswerkers, teneinde hun motivatie en competenties voor het toepassen van digitaal jeugdwerk te versterken.
- Door publicatie van nieuwsbrieven.
5. Wat zijn de resultaten die worden behaald na de uitvoering van uw project?
Gestart als een kleine organisatie met open leercentrum in Leuven, waar we een groep van 30 à 40 jongeren bereikten, is Link in de Kabel gegroeid naar een organisatie die jongeren over heel Vlaanderen bereikt. Sinds 1 januari 2021 zijn we erkend als Vlaams jeugdwerk. In 2021 realiseerden we 9502 kinduren over heel Vlaanderen, ondanks corona-perikelen.
Onze insteek is digitaal, maar onze impact gaat verder dan het digitale verhaal. Al spelenderwijs bieden wij jongeren brede ontwikkelingskansen die hen helpen om maximaal te participeren aan de (digitale) samenleving. We stimuleren creatieve spontaneïteit, scherpen digitale vaardigheden aan, oefenen samenwerking met anderen en stimuleren een bewuste en kritische omgang met digitale media.
Deze aanpak werd reeds gewaardeerd met prijzen als de Mediawijs Award Inclusie 2021 voor het project TOeKOeL (samen met IN-Z en 5 lokale besturen) en een eervolle nominatie voor de Kinderrechtenprijs voor onze activiteit ‘Kinderreporters’.
6. Hoe past uw project in een langetermijnstrategie voor digitale inclusie?
We onderschrijven de langetermijnstrategie voor digitale inclusie om voor en met burgers leerecosystemen te creëren via nauwe samenwerking tussen bedrijven, overheden, sociale organisaties en experten (cf. DigitAll charter).
In al onze activiteiten implementeren we deze strategie door, in nauwe samenwerking met partners, plaatsen te creëren waar jongeren op een toegankelijke en creatieve manier versterkt worden in hun digitale basiscompetenties (kennis, vaardigheden en attitudes), zodat zij kunnen, willen en durven op een bewuste en kritische manier om te gaan met digitale media en de gedigitaliseerde maatschappij.
Daarnaast steunen we campagnes die van digitale inclusie een prioriteit willen maken en delen we best practices met verenigingen en onderzoeksinstituten. In het meest recente ‘Apestaartjaren’-onderzoek zorgden we ervoor dat de ervaring van maatschappelijk kwetsbare jongeren met digitale media voor het eerst zeer uitdrukkelijk onderzocht en gerapporteerd werd. Op die manier dragen we ook bij aan de verdere ontwikkeling van een langetermijnstrategie voor digitale inclusie.